-صورتت ساده قشنگ تر نیست، برای چی هفت قلم آرایش کردی؟
-عروسی قراره بریم که هفت قلم آرایش کردی؟
-طرف انگار نه انگار که اومده ختم، هفت قلم آرایش کرده.
بدون شک شما هم جزو اون دسته افرادی هستید که این جمله برای یک بار هم که شده به گوشتون خورده. تو این قسمت قراره بریم ببینیم اصطلاحِ هفت قلم آرایش از کجا اومده ؟ ریشه اش چیه و از چه دوره ای وارد فرهنگ ما شده؟ اصلا چرا 7 تا؟ چون 6 تا کم بود و 8 تا زیاد؟
هیچ بنی بشری تو دنیا نمیتونه ادعا کنه که زیبایی خودش و بقیه براش اهمیت نداره و اغناش نمیکنه، چون ذات انسان ناخودآگاه تمایل به آراستگی و زیبایی داره و اون رو به سمتِ هر چیز زیبایی میکشونه.
برای همین، با رجوع به دورانِ باستانی ایران، سرزمین خودمون میبینیم که حتی در اون عصر هم، وسایلِ آرایشی، اسبابِ اعتماد به نفسِ عده زیادی رو فراهم میکرد و اون قدیم ندیما به هفت قلم آرایش (هفت وند) هم می گفتند.
هر چند اون زمان، آرایش کردن اصول و طبقه بندی خاصِ خودش رو داشت و بیشتر مخصوص خانم های متاهل بود و حتی تشخیص اینکه چه کسی ازدواج کرده و چه کسی نه، از روی ظاهر افراد تشخیص داده میشد.
انتخاب و استفاده از این لوازم آرایشی در اون دوران، بستگی به موقعیت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی داشت و میزانِ آرایش کردن افراد هم یه جورایی مرورِ سن اونها رو به دیگران نشون میداد و هم طبقه اجتماعیشون رو.
توی ایران قدیم به 7 وسیله اصلی که صورت خانما رو صفا و جلا میداد هفت قلم آرایش می گفتند. اون زمان مثل امروز نبود که لوازم آرایشی رو آنلاین و با یک کلیک بشه سفارش داد و دم خونه تحویل گرفت، هرکسی نمیتونست لوازم آرایش بخره و بیشتر برای مراسم های خاص ازش استفاده می شد و میشه گفت، مخصوصِ مهمونی های مجلل و باشکوه بود که فقط خانم های متاهل اجازه استفاده از اونو داشتند.
شاید حدستون این باشه که این هفت قلم آرایش معروف هفت تا از وسیله های امروزی خودمون در ورژنِ قدیمِیشَن. اما با شنیدن اسم های سُرمه، سرخاب یا غازه، سفیدآب، نگار یا حنا، زرک، وسمه و خال به این فکرکنید که اگه امروز این وسیله ها با این اسم های عجیب وجود خارجی داشتند، اصلا حاضر بودید از اونا استفاده کنید یا نه؟
تو عصری که به عصر تمدن باستان شناخته میشه، مردم توجه زیادی روی مو، چشم، لب، ابرو و گونه های خودشون داشتند و جالبه بدونید که صورتک هایی که در هفت تپه طی یک مرحله حفاری عمیق در خوزستان کشف شد، نشون میده که زن ها دو هزار سال قبل از میلاد هم به آرایش کردن علاقه خاصی داشتند و لب ها و گونه های خودشونو قرمز میکردند و با کشیدن خط های تیره دور چشمهاشون، اون ها رو با آرایش بزرگتر جلوه می دادند. حتی بین اکتشافات قدیمی وسایلی مثل موچین، عطر، شونه، آینه و ریش تراش پیدا کردند.
سرمه
از همون اول تو فلسفه آرایش کردن، یه تفکری وجود داشت که هرچی چشم آدم بزرگتر باشه، چهرش زیباتر میشه و در اون دوران هم دقیقا مثل امروز، خانم ها دور چشمهاشون با خط های تیره درشت و قابل توجه تر میکردند.
این وسیله به دلیل خاصیت درمانی که داره آرایشی هنوز هم جزو لوازم های کاربردی آرایشیه و خانم های زیادی خصوصا در بعضی از شهرهای جنوبی ازش استفاده می کنند.
غازه یا سرخاب
هیچکس صورتِ رنگ پریده رو دوست نداره و به قولِ قدیمیا، لپ های گل انداخته اگه نشونه هیجان نباشه حتما نشونه سلامت بودن آدمه.
سرخاب زمانِ قدیم، برای خوش رنگ تر کردن لب ها و هم زمان گونه ها کاربرد داشته و به جای رژلب و رژگونه امروزی استفاده میشده.
سفیدآب
امروز ما سفید آب رو فقط و فقط به اسم یه لایه بردار مهم پوستی میشناسیم، ولی در ایران قدیم، از سفیدآب به عنوان یک کرم پودر برای زیبایی و لایه بردار استفاده میشد. کرمی در وهله اول صورتو سفید میکرد و بعد از اون آرایش های روی صورت رو پاک میکرد. اما یکی دو دهه ای میشه دانشمنداهای دنیا فهمیدن، به اندازه این وسیله مفیده که میشه در جهت از بین بردن سلول های مرده ازش استفاده کرد.
حنا یا نگار
این وسیله خوش رنگ و نام، امروزِ روز، بیشتر تو مجالس شادی کاربرد داره و برای خوش یمنی زندگی عروس و دومادها استفاده میشه، ولی حنا در ایران کُهن، برای رنگ کردن موها و ناخن ها به جای رنگ موهای گرون و لاک های امروزی استفاده میشد. خالی از لطف نیست که بدونید اکثر رنگ موهای سرزمین هند از حنا و وسمه و تنباکو تشکیل میشه.
زرک
گرد طلایی رنگ بوده که به صورت یا مو می مالیدند و کاربرد آن همانند پنکک در میان لوازم آرایش امروزه بوده است.
وسمه
از موارد جالبی که میشه بهش اشاره کرد، اینه که هر چیزی که به عنوان وسیله آرایشی امروز قابل استفادست، ریشش به چندین هزار سال قبل برمیگرده. وسمه یه ماده سیاه رنگیه که در زمان قدیم برای پر پشت کردن ابروها کاربرد داشت. ماهیت این وسیله که در قدیم استفاده میشد، با امروز تفاوت چندانی نکرده چرا که وسمه یه گیاهِ خودروِ که امروز از پودر و روغن اون، برای تقویت ابرو ها و مو ها استفاده می شود.
خال
این خالی که ما در به در دنبالِ دکتر میگردیم تا از صورتمون حذفش کنیم. یه روزی ابزاری برای زیبا کردن چهرها بود. اون قدیما خال رو برای زیبایی کنار لب یا چشمشون قرار میدادن تا گیرایی بیشتری پیدا کنه. ولی امروز خال و یه عنصر مزاحم میدونند و برای نداشتنش هزینه های زیادی میکنند.
با مقایسه لوازم آرایشی ایران روزهای دور و ایرانی که امروز میشناسیمش، فقط میشه به یک چیزی پی برد، و اون اینه که زیبایی و رسیدن به اون زمان و مکان نداره، انسان تا بوده و هست، به دنبال زیبایی های خودش و اطرافش میگرده، فرقی نداره آدم باشه یا خونه، اشیاء باشه یا ماشین، همیشه آراسته بودن و آراستیدن حس و حالِ خوبی به آدم میده و انگیزش رو برای ادامه دادن بیشتر و بیشتر میکنه. باشه که روز به روز به زیبایی باطنمون هم مثل ظاهرمون اهمیت بدیم و اون رو به بهتربن شکل ممکن آرایش کنیم.
